Geweld tegen vrouwen raakt iedereen - Amnesty Nederland

Geweld tegen vrouwen raakt iedereen

5 maart 2004
Amnesty International start op 5 maart de wereldwijde campagne ‘Stop Geweld tegen vrouwen’ ‘Geweld tegen vrouwen is een wereldwijd schandaal. Overal ter wereld worden vrouwen geslagen, verkracht, verminkt en gedood. Eén op de drie vrouwen is ooit in haar leven slachtoffer van geweld’, aldus Amnesty International. Geweld tegen vrouwen komt in alle delen van de wereld voor, in Spanje maar ook in de Democratische Republiek Congo, in rijke en arme landen, in alle culturen, in tijden van oorlog en in tijden van vrede. Het vindt plaats in huis, in de woongemeenschap, op politiebureaus en in gevangenissen. Daders worden vaak niet berecht, veel regeringen weigeren er iets tegen te doen.
De Spaanse Alicia Aristregui werd tijdens haar veertien jaar durende huwelijk door haar man geslagen en mishandeld. Nadat zij hem had verlaten bleef hij haar bedreigen, ondanks een gerechtelijk verbod om bij haar in de buurt te komen. Alicia en haar familie vroegen de politie en de rechtbank om bescherming, maar hun verzoeken werden niet ingewilligd. Vier maanden nadat Alicia haar man had verlaten werd zij door hem doodgestoken.
‘Geweld tegen vrouwen is een mensenrechtenkwestie en raakt iedereen, mannen en vrouwen’, zo zegt Amnesty International. Daarom start Amnesty International op vrijdag 5 maart 2004 de campagne 'Stop geweld tegen vrouwen', een campagne die twee jaar zal duren. De campagne richt zich op het bestrijden van alle vormen van geweld tegen vrouwen, want geweld tegen vrouwen is universeel, maar niet onontkoombaar.
Wat is geweld tegen vrouwen?
Geweld tegen vrouwen is elke vorm van geweld die leidt tot lichamelijke of geestelijke schade. Het maakt niet uit of dit in het openbaar of in de privé-sfeer plaatsvindt. Ook als het geweld achter de voordeur plaatsvindt is het geen privé-zaak. Politieagenten, gevangenispersoneel, maar ook vaders en echtgenoten zijn pleger van dit soort geweld.
Oorzaken van geweld tegen vrouwen
De ongelijkheid tussen mannen en vrouwen is de belangrijkste oorzaak van geweld tegen vrouwen. ‘Doordat vrouwen vaak gezien worden als tweederangsburgers wordt het geweld tegen hen niet onderzocht en bestraft’, aldus Amnesty International. Andere factoren werken het geweld tegen vrouwen in de hand: armoede, HIV/aids-besmetting, tradities en wetstelsels die geen seksuele en reproductieve rechten erkennen, arbeidsomstandigheden die soms gelijk staan aan slavernij.
Geweld in de familie
Wereldwijd heeft een groot deel van alle vrouwen ooit in haar leven en soms meer dan eens te maken met geweld in de familie. Ze worden mishandeld of verkracht door hun partners. Meisjes worden seksueel misbruikt en zijn in sommige landen het slachtoffer van besnijdenis. In landen waar betrouwbare studies zijn uitgevoerd wijzen resultaten uit dat tussen de 10 en 50 procent van de vrouwen fysiek is mishandeld door een intieme partner. ‘In Europa is huiselijk geweld de belangrijkste oorzaak van sterfte en slechte gezondheid bij vrouwen tussen 16 en 44 jaar, meer dan kanker of verkeersongelukken’, aldus Amnesty International. Huiselijk geweld is sterk onderbelicht. Slechts weinig vrouwen melden het bij de politie, omdat ze zich schamen, omdat ze bang zijn niet serieus te worden genomen, of omdat ze bang zijn voor hun man. ‘Vaak worden beschuldigingen niet onderzocht omdat de wetshandhavers huiselijk geweld niet als een misdrijf zien maar als een privé-zaak tussen burgers. Zo worden ieder dag talloze vrouwen op brute wijze vermoord in naam van traditie, geloof of cultuur, waarbij naaste familie getuige of zelfs dader is’, aldus Amnesty International.
De organisatie stelde vast dat in Nederland de overheid zich gedegen inspant om huiselijk geweld tegen te gaan. Maar ook in Nederland wordt één op vijf vrouwen ooit slachtoffer, en één op de negen ondervindt ernstig of aanhoudend geweld.
Geweld tegen vrouwen tijdens oorlogen
Tijdens oorlogen worden vooral burgers getroffen; zij vormen 85% van alle slachtoffers. Vrouwen lopen extra gevaar. Zij zijn vaak het slachtoffer van seksueel geweld.Verkrachtingen worden stelselmatig uitgevoerd om de hele gemeenschap waartoe vrouwen behoren te beschadigen. Ook gedwongen prostitutie en bevruchting worden tijdens oorlogen en conflicten gebruikt om de tegenstander te vernederen: verkrachting als expliciete oorlogsstrategie. De laatste jaren is het voorgekomen in onder meer Kosovo, Afghanistan, Burundi, Tsjetsjenië, Colombia en de Democratische Republiek Congo.
In de Democratische Republiek Congo strijden verschillende partijen al vanaf 1998. Volgens schattingen van de Verenigde Naties zijn in de provincie Zuid-Kivu tussen oktober 2002 en februari 2003 vijfduizend vrouwen verkracht: vijftig verkrachtingen per dag. Ook in de provincie Noord Kivu komen verkrachtingen massaal voor. Eén van de verkrachte vrouwen is de 50-jarige boerin Kavira Muralu. Zij werd op 16 mei 2003 door een soldaat van het militaire kamp Mangungu, vlakbij de plaats Beni, verkracht. Klachten bij de commandant van de dader en de districtsgouverneur leverden niets op Tot tweemaal toe sloegen soldaten, waaronder Kavira’s verkrachter, haar in elkaar. De tweede keer werd zij ook nog met een bajonet gestoken.

Een aantal feiten op een rij

Per jaar worden in Zuid-Afrika rond 54.000 gevallen van verkrachting en pogingen tot verkrachting geregistreerd – dat is bijna 150 gevallen per dag.

In de VS is elke 47 seconden een vrouw slachtoffer van huiselijk geweld.

In Rwanda werden ten tijde van de genocide van 1994 naar schatting een half miljoen vrouwen verkracht. Pas in oktober 1998 sprak, voor het eerst in de geschiedenis, een internationaal tribunaal (dat voor Rwanda) een veroordeling uit op grond van massale verkrachting.

In Nigeria werd een vrouw, Amina Lawal, veroordeeld tot de dood door steniging wegens vermeend overspel; na een internationale campagne werd ze uiteindelijk in september 2003 in hoger beroep vrijgesproken, maar nieuwe veroordelingen tot steniging dreigen.

Seksueel geweld is wijdverbreid in Turkije, zowel in politiecellen als in oorlogsgebied. Uit een studie uit 2000 bleek dat ten minste 2 procent (en waarschijnlijk veel meer) van de vrouwen in het Koerdische zuidwesten slachtoffer is geworden van seksueel geweld door Turkse veiligheidsdiensten.

Voor de talloze gevallen van verkrachting en andere vormen van marteling in Tsjetsjenië is tot dusverre maar één Russische militair berecht.

Op 11 maart 2002 kwamen vijftien schoolmeisjes om en raakten tientallen gewond tijdens een brand in hun school in Mekka (Saoedi-Arabië). Religieuze politieagenten weerhielden de meisjes ervan het gebouw te verlaten omdat zij geen hoofddoekjes droegen en omdat er geen mannelijke familieleden waren om hen te vergezellen.

Amnesty International constateerde dat in de laatste tien jaar meer dan 370 vrouwen, vooral werkneemsters uit assemblagebedrijven, zijn vermoord rondom de stad Mexicaanse stad Ciudad Juárez. De autoriteiten deden vrijwel niets om deze misdaden te onderzoeken.

Volgens rapporten van de niet-gouvernementele Mensenrechtencommissie van Pakistan kwamen in 2002 alleen al in de provincie Punjab ten minste 270 vrouwen om bij 'eremoorden' die meestal door hun man of broer werden gepleegd.
Wat wil Amnesty bereiken met de campagne?
Amnesty wil het geweld tegen vrouwen stoppen, immers geweld tegen vrouwen is nooit gerechtvaardigd, cultuur, traditie of geloof is nooit een excuus. De organisatie doet daarom de volgende aanbevelingen:
1. Staten moeten onomwonden alle vormen van geweld tegen vrouwen veroordelen. Die veroordeling is ook de bijzondere verantwoordelijkheid van publieke figuren wiens uitspraken in de samenleving zwaar wegen, zoals religieuze leiders, opinieleiders en vertegenwoordigers van politieke partijen en grote organisaties.
2. Het geweld moet worden voorkomen. Dat vereist onder meer een sterk internationaal rechtssysteem, waarbij staten, zonder voorbehouden, alle verdragen bekrachtigen waarin geweld tegen vrouwen wordt veroordeeld en strafbaar gesteld, waaronder het Vrouwenverdrag van de Verenigde Naties, en het Statuut van het Internationaal Strafhof. Daarnaast moeten staten een beleid hebben om geweld tegen vrouwen te voorkomen, een beleid dat regelmatig geëvalueerd en zo nodig bijgesteld moet worden.
3. Geweld tegen vrouwen moet ook worden vervolgd. Beschuldigingen van geweld tegen vrouwen moeten onmiddellijk, grondig en onpartijdig onderzocht worden. Indien er sprake is van betrouwbare beschuldigingen moet vervolging worden ingesteld en berechting volgen.
4. En er moeten voorzieningen komen, zoals voor opvang en hulp maar ook voor de schadeloosstelling waarop slachtoffers recht hebben.
Bekende Nederlanders steunen de campagne
Vier bekende Nederlandse acteurs en presentatoren ondersteunen de campagne: Claudia de Breij, Sylvana Simons, Tygo Gernandt en Jörgen Raymann. Via posters laten zij zien dat zij het wereldwijde geweld tegen vrouwen veroordelen en roepen alle Nederlanders op hetzelfde te doen.

http://www.amnesty.nl/voor_de_pers_artikel/3444