structurele verandering

Een structurele verandering van je persoonlijkheid waardoor je ook voor de toekomst steviger of evenwichtiger in elkaar komt te zitten is, naast het verminderen of verdwijnen van je symptomen, een belangrijk therapiedoel.

Een structurele verandering is een blijvende verandering in de dynamiek of het innerlijke krachtenspel in de psyche of de persoonlijkheid. Een blijvende verandering dus in de krachtsverhouding tussen de verschillende instanties in de persoon: Het geweten en de ik-idealen), het ik of ego en de driften of impulsen, behoeften en verlangens

Als het goed is, is je ik de sturende instantie die alle van buiten en binnen komende prikkels reguleert en integreert. Je wordt dan dus niet overspoeld door onbeheersbare driften of impulsen maar je bent ook niet al te geremd. Ook heb je dan geen last van strenge ge- en verboden van het geweten noch word je geplaagd door perfectionistische ideaalstellingen.

Een harmonisch of evenwichtig mens is in staat de eisen van het geweten, de eisen van het ik-ideaal, de eisen van het driftleven, de behoeften, verlangens en de eisen van de buitenwereld met elkaar in harmonie of overeenstemming te brengen. De zogenaamde ik-functies (de realiteitstoetsing, de drift- of impulsregulatie, de frustratietolerantie, de angsttolerantie, de afweerfunctie, de integratieve functie) functioneren dan dus goed.

Laten we het niet te ingewikkeld maken:
1. Je bent structureel veranderd indien je voorheen hard, veeleisend, veroordelend, meedogenloos, hardvochtig was voor jezelf en nu milder, toleranter, aardiger, begripvoller met jezelf omgaat. In dat geval is dus een streng en veroordelend geweten veranderd in een tolerant geweten.

2. Je bent structureel veranderd indien je voorheen nauwelijks enige frustratietolerantie had en je dus nauwelijks zelfdiscipline of doorzettingsvermogen ten toon spreidde, en nu wel waardoor je dus in staat bent door te zetten ook als er van enige frustratie, teleurstelling of tegenslag sprake is. Je gooit het bijltje er niet meer onmiddellijk bij neer.

3. Je bent structureel veranderd indien je voorheen gekenmerkt werd door hoge, onhaalbare of perfectionistische ideaalstellingen waardoor je vaak het gevoel had te falen en je nu genoegen kunt nemen met haalbare doelen. In dat geval beschik je dus over een beter functionerend ik-ideaal.

4. Je bent structureel veranderd indien je voorheen zeer geremd was en je dus nooit enige uiting durfde te geven aan je impulsen, behoeften, verlangens of je gevoelens en nu wel. In dat geval ben je dus minder geremd geworden. Je drift- of impulsregulatie functioneert dan dus beter.
Of als het tegenovergestelde het geval was, veel te impulsief, en je hebt geleerd eerst te denken en dan te doen, is er ook sprake van een beter functionerende drift- of impuls regulatie.

5. Je bent structureel veranderd indien je voorheen door het minste of geringste angstig werd en nu niet meer. Je durft meer zelf beslissingen te nemen en je onafhankelijker op te stellen en je vermijdt minder. In dat geval is je angsttolerantie dus verbeterd.

6. Je bent structureel veranderd indien je voorheen overmatig en ondoelmatig (onbewust) gebruik maakte van afweermechanismen en je je nu meer bewust bent geworden van je afweer en weerstand zodat je die kunt en durft te laten vallen, je voorheen onbewuste innerlijke conflicten (die ten grondslag lagen aan je symptomen) daardoor bewust zijn geworden, waardoor je daar nu beter mee kunt omgaan. Dit laatste is essentieel. Want met bewuste impulsen, behoeften verlangens, gevoelens, gebeurtenissen of fantasieën kun je omgaan, met onbewuste niet. Die leiden juist tot symptoomvorming.

7. Genoemde structurele veranderingen waardoor je steviger, evenwichtiger of stabieler in elkaar bent komen te zitten, manifesteren zich niet alleen in het verminderen of verdwijnen van je symptomen maar ook in je relationele functioneren. De omgang met anderen wordt meer ontspannen en bevredigender.